Iedereen kent het wel; symptomen of signalen van stress, en het niet stilstaan bij of aangeven van je grenzen. Hoewel de signalen wisselen per persoon, en iedereen er op zijn of haar eigen manier mee omgaat, weet bijna iedereen wel iets te noemen dat bij hen aangeeft dat ze ‘te ver’ zijn gegaan. Denk bijvoorbeeld aan hoofdpijn, vermoeidheid, gespannen spieren in nek of schouders of bijvoorbeeld moeite je te concentreren. En zeker als (kersverse of aanstaande) ouder, want hoort dat er dan gewoon niet bij als je gebroken nachten hebt?
Wat veel mensen echter niet weten is hoeveel signalen er eigenlijk zijn, en dat er niet alleen fysieke signalen zijn. Vaak als ik hierover vertel of ga werken aan grenzen en ik laat op een lijstje aanvinken welke signalen herkenbaar zijn is men verbaasd over hoeveel er herkent wordt. Gedrag dat men van zichzelf herkent, gedachten of fysieke klachten die nooit gekoppeld werden aan grenzen of stress. Er wordt gedacht dat dat gewoon iets is dat bij hen hoort, of door iets anders komt.
Maar wat hebben grenzen en stress nu eigenlijk met elkaar te maken? Vaak komt het één door het ander. Wanneer er mensen of situaties over jouw grenzen gaan, ga je sneller stress ervaren. Vooral wanneer je het moeilijk vindt je grenzen aan te geven of ernaar te handelen. En wanneer je last van stress hebt kan het zijn dat dat (veel) invloed heeft op jouw grenzen. Bijvoorbeeld doordat je minder kunt hebben, of juist doordat je je nog minder bewust wordt van je grenzen en er dus nog meer over jouw grenzen gegaan wordt door een ander of jezelf. Voor je het weet zit je in een cirkeltje waar je maar lastig weer uitkomt.
Als je zwanger bent of een kind hebt gekregen ontkom je niet aan het tegenkomen van jouw grenzen en een zekere mate van stress. Is dat erg? Nee, niet perse. Maar wanneer deze nieuwe ervaringen en grenzen niet gezien of gehoord worden, of ze stapelen bovenop het andere waar je al ‘last’ van had, kan het je behoorlijk opbreken. Denk aan fysieke klachten door de zwangerschap of de geboorte, gebroken nachten, het (vele) huilen van je kind, het omgaan met het verzorgen van en de verantwoordelijkheid voor en zo valt er nog veel meer op te noemen. Wanneer je je dan niet bewust bent van je signalen en dus van je grenzen, wordt het moeilijk er rekening mee te houden, voor jezelf (en je partner!) te zorgen. Je kunt dan niet (voldoende) op tijd vragen iets over te nemen, zorgen dat je ook oplaadt. En wanneer je niet goed voor jezelf kunt zorgen, kan je er ook minder voor je kind of partner zijn.
Wij kiezen ervoor de signalen in te delen in drie categorieën; fysieke, emotionele en mentale signalen. Fysieke signalen zijn dingen die je opmerkt aan of in je lijf. Emotionele signalen zijn dingen die je opmerkt qua gevoelens. En mentale signalen zijn dingen die zich laten zien in jouw gedrag, vanuit gedachten of gevoelens. We hebben lijstjes waarop signalen staan zodat je kunt nagaan of je ze herkent en zo ja wanneer ze zich voordoen.
Laten we eens een paar signalen pakken die je bijvoorbeeld zou kunnen opmerken, en die als je er over nadenkt te maken kunnen hebben met jouw grenzen. Wat denk je bijvoorbeeld van zweten? Van de hak op de tak praten? Of van angstige of sombere gevoelens? Van overbezorgd zijn, eczeem of dichtslaan? Of misschien buikpijn of boze buien? Dit en vele andere symptomen kunnen wijzen op grenzen die je nadert, bereikt of overschreden hebt. Soms bewust (ik kon niet anders, mijn baas verwacht dit van mij) soms onbewust (ik wist helemaal niet dat ik mijn grens (of mezelf) uit het oog verloor).
Omdat iedereen, maar zeker aanstaande en jonge ouders, te maken heeft met grenzen, is dit een thema dat vaak terugkomt in onze werkzaamheden. Hoe zorg je voor jezelf? Wanneer is het te veel? Doe je jezelf of je partner te kort? Hoe combineer je werk en gezin? Wat doe je als je kind je nodig heeft maar jij eigenlijk even geen ruimte hebt? En zo zijn er talloze andere zaken die hiermee samenhangen. En omdat het zo persoonlijk is, is het belangrijk hier naar te kijken met iemand die kennis heeft op beide terreinen, grenzen en ouderschap.
En dat hebben we, vele jaren. Daarom werken we individueel in coaching aan dit onderwerp, maar maakten we ook een (online) training specifiek hierop gericht. Want hoewel de gevolgen van het niet opmerken of ernaar handelen groot kunnen zijn en vele klachten kunnen veroorzaken, er is vaak relatief simpel iets aan te doen! De eerste afleveringen gaan over grenzen in het algemeen: wat zijn het, hoe herken je ze en hoe geef je ze aan? De afleveringen daarna gaan over grenzen in specifieke situaties. De eerste drie daarvan gaan over zwangerschap, geboorte en kraamtijd, maar er volgen ook onderwerpen als grenzen op de werkvloer, tijdens het ouderschap, invloed van gedachten, grenzen en seksualiteit enzovoort. Een aanrader dus als je vermoed of weet dat je moeite hebt met het herkennen en/of aangeven van je grenzen, in het bijzonder als dit tijdens de zwangerschap of het ouderschap is. Wil je deelnemen of meer informatie? Neem even contact op. Zo lang de training in ontwikkeling is, is deelname tegen een gereduceerd tarief mogelijk.
Saskia Zeldenrust Ikverwacht